Diede Martens is oprichter en voorzitter van Mama and Me Uganda. Deze organisatie ondersteunt, begeleidt, coacht en traint moeders in Oeganda om hun zelfredzaamheid te vergroten. Voor een betere en zelfstandige toekomst samen met hun kindje. En om te voorkomen dat kinderen naar een weeshuis worden gebracht.

‘Ik had graag geweten wat ik nu weet, toen ik in 2011 voor het eerst naar Oeganda ging als vrijwilliger. Wat ik wel wist, is dat ik bij de lokale bevolking wilde logeren om goed te kunnen zien hoe het er in zo’n land aan toegaat. Uiteindelijk heb ik me laten verleiden een week in een weeshuis te verblijven. Wat mij opviel was dat de kinderen super aanhankelijk waren bij de vrijwilligers en totaal niet gericht waren op hun vaste verzorgers. Ze deden echt raar. Achteraf begon er iets te knagen. Mijn onderbuik zei: dit klopt van geen kant.

Toen ik 2014 voor de derde keer terugging, kwam ik terecht in een gezinsvervangend tehuis. Daar betaalde ik veel geld voor, net als alle andere vrijwilligers, maar daarvan kwam weinig terecht bij de kinderen. Kinderen waarvan de ouders vaak gewoon verderop woonden. Verder was me opgevallen hoe snel kinderen worden gescheiden van hun moeders. Toen ik deze misstanden aankaartte ben ik direct uit het huis gezet en bovendien behoorlijk geïntimideerd door de eigenaresse van het tehuis.

Ondertussen wist ik wat ik wilde: onder de vlag van Mama and Me, in ieder geval, één moeder steunen om te voorkomen dat haar kind naar een weeshuis moest. Dit ging als een lopend vuurtje, want diezelfde avond stonden er dertig tienermoeders op de stoep. Ze vertelden onder andere dat ze niet konden werken vanwege de baby. Toen dacht ik, als één moeder nu eens op vier kinderen van de andere moeders past, dan kunnen die anderen werken. Die betalen vervolgens, aan het eind van de dag, een beetje geld aan de oppasmoeder. Ik legde dit aan de moeders voor en samen werkten we het idee verder uit. Mama and Me babysitter centre was een feit. Er komen nu per dag ongeveer dertig kinderen. Vier van de moeders passen op de kleine kinderen en krijgen van ons betaald voor hun werk. De moeders hebben besloten het centrum op zaterdagen te openen voor oudere kinderen, om te spelen.

“Ons project draait volledig op Oegandezen”

Ons project draait volledig op Oegandezen. Zeker sinds corona staan wij als Nederlanders op de achtergrond. Wij doen ons werk met de fondsen vanuit hier, maar al het werk met de kinderen doen de moeders zelf. Het is hun centrum, een echte community die het zelf doet. Werkzaamheden besteden we uit aan de lokale bevolking. Alleen op deze manier kun je de economie hier stimuleren en het land uit het slop trekken. Niet door het ondersteunen van een weeshuis, wat in de meeste gevallen gewoon een verdienmodel is.’