Stephen Ucembe woont in Kenia en werkt in diverse Afrikaanse landen met verschillende organisaties aan het verbeteren van de zorg voor kinderen zonder thuis én voor kinderen die hun thuis dreigen kwijt te raken. Zelf groeide hij op in een kindertehuis. 

Stephen: “Op allerlei plekken overal ter wereld maken we mensen bewust dat het tijd is om te stoppen met het opvangen van kinderen in grootschalige kindertehuizen. Dat doen we op conferenties, bij regeringen en bij de Europese Unie.”

Doe geen vrijwilligerswerk in kindertehuizen
“Vaak ontvangen kindertehuizen ook veel vrijwilligers. Ik wil alle jongeren in Nederland afraden vrijwilligerswerk in kindertehuizen te doen. Ik ben zelf opgegroeid in een kindertehuis met steeds wisselende vrijwilligers, dus ik zeg dit vanuit mijn eigen persoonlijke ervaring. Maar ik zeg dit vooral ook vanuit mijn professionele achtergrond, omdat ik weet wat de impact van het opgroeien in een weeshuis heeft op kinderen. Ieder kind verdient het om op de groeien in een liefdevolle en zorgzame omgeving. En er is een berg bewijs dat er geen betere omgeving is voor een gezonde ontwikkeling van een kind dan binnen een familie in een gemeenschap.”

Vrijwilligerswerk verstoort de hechting
“Vrijwilligerswerk genereert inkomsten. Het stimuleert kinderhuizen om kinderen in het tehuis te houden, en niet naar huis te begeleiden. Bovendien stimuleert het mensen, en zelfs mensenhandelaars, om kinderen uit hun gezinnen te halen en in een kinderhuis te plaatsen. Tijdelijk vrijwilligerswerk verstoort de hechting van kinderen aan hun verzorgers. Goede bedoelingen hebben als vrijwilliger is niet genoeg. Je mist de juiste kennis en ervaring om iets bij te dragen.”

Steun families en gemeenschappen
“Als je vrijwilligerswerk gaat doen, doe het dan gezinsondersteunend. Zorg dan dat je bijdraagt aan gemeenschappen. Want als je gemeenschappen ondersteunt, dan doe je iets aan de achterliggende redenen voor het uit elkaar vallen van families: zoals armoede, geen goed onderwijs, te weinig voedsel of geen gezondheidszorg. Doe bijvoorbeeld vrijwilligerswerk in een gemeenschapscentrum waar mensen getraind worden in ondernemerschap of in voedsel verbouwen. Tenminste, als je daarvoor de vaardigheden in huis hebt.”

Respect en waardigheid
“Ook heel belangrijk: gedraag je in het buitenland niet ineens anders dan je zou doen in je eigen land. Selfies maken met kwetsbare kinderen: niet doen. Knuffelen met een kind dat je nauwelijks kent: niet doen. Alle kinderen hebben dezelfde rechten en hebben een stem. Vraag kinderen altijd waar zij zich prettig bij voelen. Vraag toestemming voor het maken van een foto, van het kind en van hun ouders en verzorgers. Daarmee toon je respect voor hun waardigheid.”