Katie is in 2017 naar Kenia vertrokken en is als vrijwilliger gaan werken in een weeshuis. Ze dacht dat ze daarmee kinderen zonder familie zou helpen. Na verloop van tijd kwam ze erachter dat haar vrijwilligerswerk deel uitmaakte van een systeem dat meer kwaad doet dan goed.
Katie reageerde via Facebook op een oproep voor vrijwilligers die in een weeshuis wilden werken. Kate: “Een unieke kans om kwetsbare kinderen en wezen te helpen, dacht ik. Ik wilde de vrouw zijn die deze prachtige kinderen vasthield en liefhad. Ter voorbereiding had ik een kort telefoongesprek met de oprichter van het tehuis. Mijn achtergrond en referenties werden niet gecheckt. Het was genoeg als ik 3.000 dollar betaalde. Dan kon ik aan deze missie deelnemen en eten, slapen en spelen met de kinderen in het tehuis.”
Samen met een groep medevrijwilligers heeft Katie een periode Bijbellessen en gegeven en geholpen met klussen zoals verven en tuinieren. Na deze eerste reis is ze regelmatig teruggekeerd naar het weeshuis en deed daar onder andere creatieve activiteiten met de kinderen die er woonden.
“Als ik op dit alles terugkijk, waren er van het begin af aan al rode vlaggen”, geeft Katie toe. “De afwezigheid van een check naar onze achtergronden. Het personeel dat niet was gekwalificeerd om met kinderen te werken. En wij als vrijwilligers hadden toegang tot deze kwetsbare kinderen zonder dat iemand ons in de gaten hield. De vrijwilligers waren, net als ik, goed bedoelende christenen die geloofden dat ze geroepen waren om naar het buitenland te gaan en kinderen daar een paar weken te ‘helpen’. En om de wereld te tweeten dat ze een verschil hadden gemaakt.”
Langzaam is het Katie steeds duidelijker geworden wat de schadelijke effecten waren van de ‘hulp’ aan deze kinderen. Naarmate ze de kinderen beter leerde kennen, kwam ze erachter dat ze allemaal nog familie hadden. En dat de eigenaren van het weeshuis de beslissing van de Keniaanse overheid uit 2017 negeerden, die voorschreef dat kinderen uit tehuizen terug geplaatst moesten worden naar familie. “Meer en meer kinderen vertelden me over hun echte families. In de tussentijd droegen ze gescheurde kleding, kregen ze slecht te eten en hadden ze geen goede medische zorg. Alles in het weeshuis draaide om sponsorgeld, noodoproepen en Facebook donaties van goed bedoelende christenen in Amerika. Maar erg weinig donaties bereikten de kinderen. Ik kwam erachter dat veel ouders uit een arm milieu werden overgehaald om hun kinderen over te dragen aan tehuizen met eten, medische zorg en scholing als smoes.”
Wanneer Katie in de plaats Kisumu een tehuis te bezoekt dat zich inzet om straatkinderen te herenigen met hun families, loopt ze een dag mee met een Keniaanse sociale werker: “Ze vertelde dat ze dit werk deed, omdat haar neef twintig jaar lang in een weeshuis had gewoond. Toen hij als jong volwassene uit het weeshuis moest vertrekken, had hij geen familie, geen ander steunsysteem en geen vaardigheden om zelfstandig zijn leven op te bouwen. Hij kreeg een naam die in het Swahili ‘komt van nergens’ betekende. Hij pleegde zelfmoord vlak nadat hij het weeshuis had verlaten.”
“We negeerden de Keniaanse tradities en geloofden dat het wegnemen van kinderen uit hun gemeenschap en hen in een kindertehuis zorg bieden een goed idee was.”
De sociaal werker vertelde haar: ‘Kenianen starten geen weeshuizen. Dat zit niet in ons DNA. We leven in stamverband en er is altijd iemand die een kind zal opnemen. Want niemand wordt alleen geboren.’ Deze uitspraak raakte Katie. “Wij, witte kolonisten en christelijke missionarissen, kwamen naar Kenia en openden weeshuizen omdat we dachten dat we het beter wisten. We negeerden de Keniaanse tradities en geloofden dat het wegnemen van kinderen uit hun gemeenschap en hen in een kindertehuis zorg bieden een goed idee was.”
Katie is gestopt met haar vrijwilligerswerk bij het weeshuis en pleit nu voor verandering. Ze heeft contact gelegd met de Stahili Foundation – die onder andere met steun vanuit Nederland – zorg biedt aan kinderen in families, en daarin samenwerkt met de Keniaanse overheid. Stahili werkt aan het bij elkaar houden en ondersteunen van families, zorgt voor crisispleegzorg en leert jonge mensen die het kindertehuis verlaten hoe ze zelf hun bestaan op kunnen bouwen. “Via hen kan ik een verschil maken op een duurzamere manier: een manier die kinderen in hun families houdt en hen helpt om later een goed en zelfstandig leven op te bouwen.”
